ทหารพรานถือเป็นกองกำลังของกองทัพบกหน่วยหนึ่ง ทำการจัดตั้งจากประชาชนในพื้นที่ จัดเป็นกำลังกึ่งทหาร คือ กำลังที่บรรจุเข้าในหน่วย ตามอัตราการจัดและยุทธภัณฑ์ คล้ายกับกองกำลังประจำการ มีขีดความสามารถในระดับหนึ่ง
หน่วยทหารพราน จัดตั้งขึ้น เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2521 ตามแนวคิดที่กำหนดไว้ว่า ทหารพราน คือ อาสาของประชาชน หรือเรียกว่านักรบประชาชน โดยเริ่มต้นมาจากการต่อสู้กับคอมมิวนิสต์ รัฐบาลในสมัยได้มีการเสนอใช้รูปแบบของ ทหารพราน ขึ้นมาโดยพัฒนาจากการจัดตั้ง อาสาสมัคร อันเป็นรูปจัดตั้งของกระทรวงมหาดไทยเป้าหมายอย่างแท้จริงของ ทหารพราน คือการย้อนรอย คอมมิวนิสต์ นั่นก็คือ เมื่อพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย มีกองทัพปลดแอกประชาชนแห่งประเทศไทย ซึ่งเป็นทหารที่ระดมมาจากชาวไร่ชาวนาในชนบท รัฐบาลก็จัดตั้ง ทหารพราน ขึ้นมาจากชาวไร่ชาวนาในชนบทเช่นเดียวกัน
บ้านใหญ่เขาอยู่ที่ปักธงชัย โคราชครับ จัดหน่วยระดับกองร้อย (ไม่แน่ใจว่าปัจจุบันมีเท่าไร แต่ช่วงพีคๆมี 40 กว่ากองร้อย) หนึ่งกองร้อย มี ทหารประมาณ 60 คน ใช้นายทหารยศ จ่าสิบเอกเป็นคนคุมกองร้อย ใช้อาวุธปืน AK-47 เป็นอาวุธประจำกาย ในหนึ่งหมู่จะบรรจุ พลยิง M79 1 คน RPG 1 คน และ พลยิงอาวุธกล(RPK or RPD) 1 คน
ส่วนใหญ่ทำงานลับ ปรามปรามและทำลายล้าง เป็นหลัก ไม่จับเป็น ไม่ปราณี มักจะถูกส่งลงพื้นที่ที่อันตราย กองทัพใช้ทหารพราน มากที่สุดในช่วงปราบผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสถ์ แต่ช่วงหลังลดบทบาทลงครับ
เมื่อก่อนจะมีอาร์มติดที่ไหล่เสื้อว่า กูผู้ชนะ ไม่รู้ว่าเป็นมอทโตด้วยรึเปล่า
ผิดถูกรอคนอื่นมาเสริมครับ