การกำหนดชื่อเรียกอาวุธปล่อยของกองทัพสหรัฐอเมริกา

ระบบการกำหนดชื่อเรียกอาวุธปล่อย จรวด และเป้าบิน ของกองทัพสหรัฐอเมริกาที่ใช้ในปัจจุบันนั้น ได้เริ่มคิดค้นโดยกระทรวงกลาโหมสหรัฐอเมริกาเมื่อปี 1963 (หลังจากที่ได้มีการตั้งระบบการกำหนดชื่อเรียกอากาศยานเรียบร้อยแล้ว ประมาณ 1 ปี) ซึ่งทำให้มีการรื้อระบบการกำหนดชื่อเรียกอาวุธปล่อยที่มีอยู่เดิมและปรับเข้าสู่การเรียกชื่อตามระบบใหม่ทั้งหมด โดยระบบใหม่นี้ได้ถูกปรับแก้เพิ่มเติมเล็กน้อย (เช่นอาวุธที่เกี่ยวข้องกับอวกาศ ในช่วงยุคปี 1988-89) และต่อมาจนถึงฉบับล่าสุดซึ่งกำหนดโดย Air Force Instruction (AFI) 16-401(I) ในการกำหนดชื่อเรียกอาวุธทางอากาศที่ใช้ทางทหารเมื่อปี 2005 โดยครอบคลุมการกำหนดชื่อเรียกเครื่องบิน อากาศยานและอาวุธปล่อยทั้งมวล อนึ่ง ระบบการกำหนดชื่อเรียกนี้บางครั้งก็เรียกว่า การกำหนดชื่อเรียกแบบ MDS ซึ่งหมายถึง "Mission-Design-Series" โดยการใช้ชุดของตัวอักษร 3 ตัว ซึ่งมีความหมายดังนี้

ตัวอักษรตัวที่ 1 หมายถึง แหล่งที่อาวุธถูกปล่อยออกไป (เช่น ยานรบหรือฐานปล่อย)

ตัวอักษรตัวที่ 2 หมายถึง ภารกิจหลักของอาวุธ

ตัวอักษรตัวที่ 3 หมายถึง ชนิดของอาวุธ

ตัวอย่าง

RGM-84D Harpoon หมายถึง

R - เป็นอาวุธที่ปล่อยจากเรือ

G -  เป็นอาวุธเพื่อภารกิจโจมตีภาคพื้น

M -  เป็นอาวุธปล่อยนำวิถี

84 - เป็นอาวุธปล่อยแบบที่ 84

D - เป็นการแก้ไขปรับปรุงครั้งที่ 4

Harpoon - ชื่อเรียกแบบทั่วไป

AGM - (A) ปล่อยจากอากาศยาน (G) เพื่อโจมตีภาคพื้น  (M) อาวุธปล่อยนำวิถี     เช่น  AGM-65A Maverick

AIM - (A) ปล่อยจากอากาศยาน (I) เพื่อสกัดกั้นอากาศยาน (M) อาวุธปล่อยนำวิถี   เช่น  AIM-9A Sidewinder

ATM - (A) ปล่อยจากอากาศยาน (T) เพื่อการฝึก (M) อาวุธปล่อยนำวิถี   เช่น  ATM-114B Hellfire

RIM - (R) ปล่อยจากเรือ (I) สกัดกั้นอากาศยาน (M) อาวุธปล่อยนำวิถี    เช่น  RIM-7E SeaSparrow

นอกจากนี้ยังมีหมายเลขรุ่นของการออกแบบหรือหมายเลขโครงการต่อท้ายชุดตัวอักษรข้างต้น และยังอาจมีตัวอักษรต่อท้ายหมายเลขรุ่น ซึ่งแสดงถึงการแก้ไขปรับปรุงของรุ่นนั้นๆ

อนึ่ง อาวุธปล่อยนำวิถีส่วนใหญ่มักจะมีชื่อเรียกที่จำง่ายอีกชื่อหนึ่งด้วย เช่น  Harpoon, Tomahawk, Sidewinder, Maverick เป็นต้น

รายละเอียดรหัสตัวอักษร

1. ตัวอักษรตัวแรก : ยานหรือฐานที่อาวุธถูกปล่อยออกไป

A (Air) หมายถึง ปล่อยจากอากาศยาน

B (Multiple) หมายถึง สามารถปล่อยจากหลายแหล่ง

C (Coffin  หรือ  Container) หมายถึง ถูกเก็บไว้ในที่เก็บแบบป้องกันอย่างดี ในแนวนอนหรือเอียงไม่เกิน 45 องศา และปล่อยจากภาคพื้น

F (Individual  หรือ  Infantry) หมายถึง แบก/ถือไปและปล่อยได้จากบุคคล 1 คน

L (Land   หรือ  Silo) หมายถึง ปล่อยจากสถานีภาคพื้น

M (Mobile) หมายถึง ปล่อยจากยานรบภาคพื้นหรือสถานีเคลื่อนที่

P (Soft Pad) หมายถึง ถูกเก็บไว้ในที่เก็บแบบป้องกันบางส่วนหรือไม่มีสิ่งป้องกัน และปล่อยจากภาคพื้น

U (Underwater) หมายถึง ปล่อยจากเรือดำน้ำหรือยานใต้น้ำ

R (Surface ship) หมายถึง ปล่อยจากยานผิวน้ำ เช่น เรือ เป็นต้น

H (Silo Stored) หมายถึง เก็บไว้ใน Silo และปล่อยจากภาคพื้น เดิมเคยใช้กับขีปนาวุธข้ามทวีป แต่ปัจจุบันตัวอักษร H ได้เลิกใช้แล้ว

S (Space)  หมายถึง ปล่อยจากอวกาศ

ต่อมาในปี 1976 ได้เพิ่มเติมตัวอักษร  G (Runway or Ground)  แต่อาจพบเห็นได้น้อยมาก

2. ตัวอักษรตัวที่สอง : ภารกิจหลักของอาวุธ

D (Decoy) หมายถึง เพื่อลวง ทำให้สับสน หรือเบี่ยงเบนการป้องกันตัวของฝ่ายตรงข้าม โดยการจำลองว่าเป็นอาวุธเข้าโจมตี

E (Special Electronic) หมายถึง ติดตั้งอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์สำหรับภารกิจการติดต่อสื่อสาร การตอบโต้ การแพร่กระจายสัญญาณอิเล็กทรอนิกส์ หรือการบันทึกทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือถ่ายทอดสัญญาณ

G (Surface Attack) หมายถึง เพื่อทำลายเป้าหมายฝ่ายตรงข้ามทางภาคพื้นหรือทางทะเล

I (Intercept-Aerial) หมายถึง เพื่อสกัดกั้นเป้าหมายทางอากาศในบทบาทเชิงป้องกัน

Q (Drone/UAV) หมายถึง เพื่อลาดตระเวนหรือเฝ้าตรวจเป้าหมาย

S (Space) หมายถึง เพื่อทำลายเป้าหมายในอวกาศ

T (Training) หมายถึง เพื่อการฝึก

U (Underwater Attack) หมายถึง เพื่อทำลายเป้าหมายฝ่ายตรงข้ามที่เป็นเรือดำน้ำหรือยาน/อุปกรณ์ใต้น้ำ

W (Weather) หมายถึง เพื่อสังเกตการณ์ บันทึก หรือถ่ายทอดข้อมูลด้านอุตุนิยมวิทยา

ต่อมาในปี 1988-89 ได้เพิ่มเติมตัวอักษร L (Launch Detection),  N (Navigation), C (Transport), และ M (Scientific Measurements) โดยตัวอักษร C และ M ได้เลิกใช้งานตั้งแต่ปี 2006

3. ตัวอักษรตัวที่สาม : ประเภทของอาวุธ

M (Guided Missile) หมายถึง อาวุธที่มีระบบขับเคลื่อนของตนเอง ไม่ต้องใช้มนุษย์ควบคุม และมีระบบนำวิถีจากระยะไกลหรือจากภายในตัวเอง

R (Rocket) หมายถึง อาวุธที่มีระบบขับเคลื่อนของตนเอง และมีวิถีการเดินทางที่ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้เมื่อถูกปล่อยออกไปแล้ว

N (Probe) หมายถึง อาวุธที่ไม่ได้เคลื่อนที่อยู่ในวงโคจรของโลก ซึ่งใช้สำหรับการเฝ้าตรวจหรือส่งข้อมูลสภาพอากาศ

ต่อมาในปี 1988-89 ได้เพิ่มเติมตัวอักษร B (Booster) และ S (Satellite)  แต่อาจพบเห็นได้น้อยมาก

4. คำนำหน้า

บางกรณี อาจมีตัวอักษรแสดงสถานะปรากฏที่หน้าตัวอักษรตัวแรกก็ได้  เช่น

C (Captive)  หมายถึง ใช้เฉพาะอาวุธปล่อยจากอากาศยาน โดยติดตั้งไปกับอากาศยาน (เพื่อการฝึก) แต่มิได้ถูกปล่อยออกไปจริงๆ    เช่น CATM-65E Maverick

D (Dummy)  หมายถึง อาวุธที่ไม่มีหัวรบหรือดินขับ ใช้สำหรับการฝึกภาคพื้นในการติดตั้งอาวุธ  เช่น DATM-9L Sidewinder

J (Special Test, Temporary)   หมายถึง สามารถเปลี่ยนแปลงกลับไปเป็นสู่การกำหนดค่ามาตรฐานเดิมได้ หลังจากเสร็จสิ้นการทดสอบ

M (Maintenance)  หมายถึง อยู่ระหว่างการซ่อมบำรุง

N (Special Test, Permanent)  หมายถึง ถูกดัดแปลงแก้ไขสำหรับการทดสอบ และไม่สามารถเปลี่ยนกลับมาให้เหมือนค่าเดิม

X (Experimental) หมายถึง อยู่ระหว่างการทดลอง    เช่น  XAGM-48A Skybolt

Y (Prototype) หมายถึง ต้นแบบ  เช่น YCQM-121A Pave Tiger

Z (Planning)  หมายถึง โครงการตามแผน แต่ในปัจจุบันมีการใช้ตัวอักษรนี้น้อยมาก เนื่องจากไม่นิยมกำหนดชื่อเรียกก่อนที่จะมีการสร้างต้นแบบ เช่น ZUGM-89A Perseus

 http://dtad.dti.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=218:missile-designation&catid=8:special-article&Itemid=10

อ้างอิงจาก http://www.designation-systems.net